Konsekwencją nieterminowego regulowania podatków są obciążenia odsetkowe. Odsetki za zwłokę ustala się – w zależności od okoliczności ujawnienia zadłużenia – według stawki podstawowej lub obniżonej. Zasady wyliczeń mają jednak zmienić się od przyszłego roku.
Aktualne zasady
Każdy, kto nieterminowo rozlicza się z fiskusem, naraża się na obciążenia odsetkowe.
Odsetki za zwłokę od zaległości podatkowej wylicza się według stawki podstawowej albo obniżonej. Stanowi o tym art. 56 § 1 i 1a Ordynacji podatkowej. Stawka podstawowa odpowiada sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o NBP, i 2%, ale nie może być niższa niż 8% (obecnie jest to 8%). Stawka obniżona wynosi 75% stawki podstawowej (aktualnie 6%). Nie uiszcza się jednak odsetek za zwłokę, których kwota nie przekracza 8,70 zł.
Obniżone odsetki za zwłokę nalicza się w przypadku regulowania zaległości podatkowej ujawnionej w wyniku korekty deklaracji. Cały dług trzeba jednak uiścić w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty. Preferencyjnych zasad naliczania odsetek za zwłokę nie stosuje się, jeżeli korekta została złożona po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej przez urząd skarbowy lub postępowania kontrolnego przez organ kontroli skarbowej, a gdy nie wysyła się takiego zawiadomienia – po zakończeniu wspomnianych procedur. Przywilej ten nie przysługuje także w przypadku korekty dokonanej w wyniku czynności sprawdzających.
Odsetki po korekcie
Obecnie obowiązujące zasady naliczania odsetek za zwłokę zmieniają się 1 stycznia 2016 r.
Preferencyjna stawka odsetek podatkowych będzie wynosić 50%, a nie 75% stawki podstawowej. Znajdzie jednak zastosowanie w przypadku wpłaty zaległości podatkowej ujawnionej w wyniku autokorekty rozliczenia dokonanej w ciągu 6 miesięcy od dnia upływu terminu złożenia deklaracji. Cały dług trzeba będzie uregulować w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty. Limit czasowy na naniesienie poprawek (pół roku od dnia upływu terminu złożenia deklaracji) wprowadzono po to, aby podatnicy – zwłaszcza przedsiębiorcy – nie wykorzystywali korekty i zmniejszonych odsetek podatkowych jako narzędzia sterowania płynnością finansową.
Nowe zasady będą stosowane do zaległości podatkowych, które powstaną od 1 stycznia 2016 r. Przewidziano jednak jeden wyjątek. Odsetki za zwłokę zostaną naliczone według nowej, obniżonej stawki (50%) od zaległości podatkowych powstałych do 31 grudnia 2015 r., jeżeli dług będzie wynikać z korekty złożonej w pierwszym półroczu przyszłego roku i zostanie uregulowany w ciągu 7 dni od dokonania korekty (przykład). Korekta musi być prawnie skuteczna.
Trzecia stawka
Wprowadzono ponadto „karne” odsetki za zwłokę, naliczane według stawki wynoszącej 150% stawki podstawowej. Mają być one stosowane do zaległości w podatku od towarów i usług oraz akcyzie, wynikających z decyzji lub korekt pokontrolnych. Ze zwiększeniem obciążeń odsetkowych trzeba liczyć się w następujących sytuacjach. Po pierwsze, gdy organ podatkowy w toku czynności sprawdzających, kontroli lub postępowania podatkowego albo organ kontroli skarbowej w trakcie postępowania kontrolnego stwierdzi niezłożenie wymaganej deklaracji oraz niezapłacenie podatku. Po drugie, w przypadku ujawnienia przez urzędników w toku kontroli, postępowania podatkowego lub postępowania kontrolnego zaniżenia zobowiązania podatkowego albo zawyżenia nadpłaty lub zwrotu podatku. Po trzecie, w razie wykazania uszczupleń w korekcie deklaracji dokonanej w wyniku czynności sprawdzających lub złożonej po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego, a gdy nie stosuje się zawiadomienia – po zakończeniu weryfikacji.
W dwóch ostatnich przypadkach podwyższone odsetki podatkowe będą naliczane, jeżeli wysokość uszczuplenia przekroczy określony pułap. Kwota zaniżenia zobowiązania podatkowego albo zawyżenia nadpłaty lub zwrotu podatku musi przekroczyć 25% kwoty należnej i być wyższa niż pięciokrotna wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dniu następującym po dniu upływu terminu płatności podatku lub terminu zwrotu. Obecnie pięciokrotność minimalnej pensji wynosi 8.750 zł, w przyszłym roku będzie to 9.250 zł. Stosowanie podwyższonych odsetek podatkowych zostało więc wyłączone w przypadku niewielkich uszczupleń, które w większości wynikają z nieumyślnych uchybień, oczywistych pomyłek czy błędów rachunków. Rozwiązanie to wprowadzono z myślą o ukróceniu oszustw i wyłudzeń.
„Karne” odsetki podatkowe będą naliczane – bez wyjątków – od zaległości podatkowych, które powstaną od 1 stycznia 2016 r.
|
Przykład Podatnik popełnił błąd w deklaracji VAT-7 za lipiec 2015 r. Rezultatem naniesionych poprawek jest obowiązek zapłaty podatku w wysokości 590 zł. Podatnik dokonuje autokorekty deklaracji (nie jest ona rezultatem czynności sprawdzających, kontroli lub postępowania kontrolnego). Całą zaległość podatkową zapłaci w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty rozliczenia. Wariant I: złożenie korekty deklaracji najpóźniej 31 grudnia 2015 r. Podatnik nalicza odsetki za zwłokę według obniżonej stawki wynoszącej 75% stawki podstawowej. Wariant II: złożenie korekty deklaracji między 1 stycznia 2016 r. a 1 lipca 2016 r. Podatnik nalicza odsetki za zwłokę według obniżonej stawki wynoszącej 50% stawki podstawowej. Wariant III: złożenie korekty deklaracji po 1 lipca 2016 r. Podatnik nalicza odsetki za zwłokę według obniżonej stawki wynoszącej 75% stawki podstawowej. |